Afrika'ya yatırım incelemesi

Etiyopya ve Kenya'yı kapsayan 6 gün süren iş gezisine, ÇTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa Seçkin, Yönetim Kurulu Üyesi Sinan Sifil, Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı ve aynı zamanda Meclis Üyesi olan Muharrem Yamaç, Dış İlişkiler Komisyonu Başkan Yardımcısı ve ÇTSO Meclis Üyesi Mehmet Savaş, Meclis Üyeleri Hacı Mehmet Erdoğan, Kadir Uz, Basın Halkla İlişkiler Sorumlusu Murat Yakar ve ÇTSO Üyesi firmaların temsilcileri katıldı. İş Gezisi kapsamında, ÇTSO heyetinin ilk olarak Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa'ya gitti. Burada ilk gün Etiyopya Sektörel İş Birlikleri Odası organizasyonunda düzenlenen ikili görüşmelere katılan ÇTSO heyeti, kendi sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar ile bir ara gelirken, görüşmeler esnasında Addis Ababa Ticaret Baş Müşaviri Zülfikar Kılıç da heyete eşlik etti.İkili görüşmelerin ardından heyet, Bolelei Sanayi Bölgesi’ni ziyaret etti. Burada faaliyet gösteren firmalarda incelemelerde bulunan heyet, Addis Ababa’daki Türk yatırımcı ve aynı zamanda Angel Coton firmasının sahibi Erol Şeritçioğlu'nu ziyaret etti.

ŞERİTÇİOĞLU'NDAN BİLGİ ALDILAR
Bölge hakkında ÇTSO heyetine bilgi veren  Şeritçioğlu, "Burada Sanayi bölgesinin tamamen ihracatçılar için yapıldığını belirterek, "Bölgenin temelleri 3 yıl önce atıldı. Şuan 24 adet bina var. Binaların tümü yatırımcılara kiralanmış durumda. Şuan 4 firma faaliyette. Gelen firmaların ülkeleri Hindistan, Sirilanka ve Çin. Yavaş yavaş kendilerini buraya adapte ediyorlar. Diğer firmaların hepsinin anlaşmaları yapıldı. Ancak faaliyetleri başlamadı. Hepsi Addis Ababa ile Cibuti arasındaki tren yolunun bitmesini bekliyor. Arıtma tesisi ve yollar yapılıyor. İşçiler için de konutlar yapılıyor. Bu projenin daha büyüğü Avasa’da faaliyete geçti. İlk binaları Eylül 2016’da teslim edecekler. 144 binanın hepsi kiralanmış durumda. Buralara yatırım yapanlar teşviklerden yararlanabiliyor. 5 yıllık gelir vergisinden muafiyet var. Hükümet, ihracatçı sanayiye her türlü desteği sağlıyor” ifadelerine yer verdi.
ÇTSO heyeti, ikinci gün programında Etiyopya Sektörel İş Birlikleri Odası (ECSA) Başkanı Gebrehiwot Gebreegziabher’i makamında ziyaret etti. ÇTSO Heyeti ECSA’da çiçeklerle karşılanırken, Başkan Gebreegziabher, sürenin kısıtlı olması sebebiyle heyeti istedikleri gibi ağırlayamadıklarını ifade etti. Etiyopya’yı ziyaret eden ÇTSO heyetine teşekkür eden Gebreegziabher, “Bu ülkemize ilk gelişiniz. Sizleri burada görmekten çok mutlu olduk. Bundan sonra da sizleri mutlaka bekliyoruz. Bizler, sizlere her türlü desteği vermeye hazırız. Türkiye’ye döndüğünüzde sizi Etiyopya elçisi olarak göreceğiz."dedi. Özellikle imalat ve inşaat alanlarındaki yatırım imkanlarının ülkeyi cazip hale getirdiğini vurgulayan Gebreegziabher, “Yatırımı kendiniz de yapabilirsiniz, yerel bir ortakla da çalışabilirsiniz. Eğer bir ortağınız olursa sorunları daha rahat çözersiniz” diye konuştu.
TEŞEKKÜR ETTİ
Kendilerini ağırlayan ECSA’ya teşekkür eden ÇTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa Seçkin, "Ülkenin geleceği parlak. Yatırım yapmak için tam zamanı. Bizler de bu konuyu değerlendireceğiz. Amacımız, Türkiye ile Etiyopya arasında bir köprü oluşturmak. Bundan sonra gerçekleşecek ziyaretlerin daha verimli olacağına inanıyoruz”dedi. Toplantı sonunda Mustafa Seçkin tarafından ECSA Başkanı Gebreegziabher’e, Muharrem Yamaç tarafından da Zülfikar Kılıç’a plaket takdim edildi.

ODAYA DAVET ETTİ
Heyet, ECSA sonrasında Addis Ababa Sanayi Bakanı Ahmet Abitew’i ziyaret etti. Delegasyon adına konuşma yapan Mustafa Seçkin, kendilerini ağırlayan Abitew’e teşekkür ederken, daha önce Etiyopya’dan bir heyetin kendilerini ziyaret ettiğini hatırlatarak, “Bizler de Etiyopya’yı ziyaret etmek ve ilişkilerimizi güçlendirmek istedik. Sizleri de Odamıza davet ediyoruz” dedi ve ÇTSO Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Kozuva’nın da selamlarını iletti.
BİRÇOK FIRSAT MEVCUT
Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı ve aynı zamanda Meclis Üyesi olan Muharrem Yamaç ise, Çerkezköy’ün Türkiye’deki en büyük sanayi şehirlerinden biri olduğuna belirterek, ülkedeki yatırım ve iş imkanları ile ilgili bilgi sahibi olmak istediklerini söyledi. Etiyopya’nın birçok fırsatı barındırdığını ifade eden Dış İlişkiler Komisyonu Başkan Yardımcısı ve ÇTSO Meclis Üyesi Mehmet Savaş da, bunları değerlendirmek istediklerini dile getirdi.
SON 5 YILDA ÖNEMLİ GELİŞMELER KAYDETTİK
ÇTSO heyetine teşekkür eden Abitew, ülkedeki gelişmeler ve mevcut durumla ilgili bilgi verdi. Etiyopya’nın son 5 yılda önemli gelişme kaydettiğini vurgulayan Abitew, “Şuan sanayileşmenin başındayız. 5 yıllık kalkınma planımızı hazırladık. Sanayileşme politikamızı da üç dala ayırdık. Şuan ki sanayinin ölçeğini büyüteceğiz. 5 yıl içinde firma sayısını arttırmaya çalışacağız. Öncelikli sektörümüz tekstil. Yüksek katma değerli alanlara yönelmek istiyoruz. Mühendislik alanında gelişme sağlamak istiyoruz. Bunun için potansiyelimiz var. Makine parçaları alanında üretim yapılmasını umuyoruz. Biyoteknoloji konusuna da çok önem veriyoruz. Ülkemiz buna da çok uygun" ifadelerini kullandı. Etiyopya’da üretim maliyetlerinin çok düşük olduğu bilgisini veren Abitew, ülkedeki yatırım fırsatları ile ilgili olarak “Arazi fiyatları hemen hemen bedava. İletişim ucuz, Su konusunda, kendi kuyunuzu açıp şebekeye bağlayabilirsiniz. Çalışan maliyetleri ucuz. Kamu kurumlarımız da sizlere her aşamada destek vereceklerdir” dedi. Abitew, sanayi bölgelerinin kendileri için çok önemli olduğunun da altını çizerek, “Eğer organize sanayi bölgesinde işletme düşünürseniz çok mutlu oluruz. Bu alanda ciddi teşviklerimiz var. 80 yıllığına kiraladığımız alanlarda metrekare başına ücret 3 dolar. Sanayi bölgeleri için 15 yıl vergi alınmıyor. Hükümet tüm altyapı hizmetlerini kapıya kadar getiriyor. Elektrik fiyatı 3 sent. Tarım arazilerinin hektarı yıllık 7 dolar” cümlelerini kullandı. Yatırım alanında neler yapılabileceği ve hükümetin sağladığı kolaylıkların konuşulduğu ziyaretin sonunda, Mustafa Seçkin tarafından Abitew’e günün anlamına yönelik plaket de hediye edildi.
YÜZDE 4’TEN 8’E ÇIKARMAK İSTİYORUZ
Görüşmenin ardından, ÇTSO Heyeti Sanayi Bakanlığı yetkilileri tarafından hazırlanan sunumu izledi. Yapılan sunumda, Etiyopya’nın, Çin ve Hindistan’dan sonra en hızlı büyüyen ülke olduğu kaydedilirken, ekonomi hakkında temel bilgiler aktarılarak ülkede imalat sektöründe fırsatlar olduğu vurgulandı. Bakanlık için önceliğin imalat ve sanayi olduğunu dile getiren yetkililer, hedefin, yüzde 4’lük sanayi payını yüzde 8’e çıkarmak olduğunu söyledi. İhracata yönelik yatırımların teşvik edilmesi gerektiğini ifade eden Sanayi Bakanlığı yetkilileri, ilaç, metal ve kimya alanlarındaki yatırımlara da öncelik verdiklerini belirtti. Sunumun devamında, Etiyopya’da yatırım yapmanın avantajlarına dikkat çekilirken, Afrika pazarına girmek isteyenler için Etiyopya’nın bir giriş kapısı niteliğinde olduğu vurgulandı. Yetkililer ayrıca, Türkiye’nin ülkedeki en önemli yatırımcılar arasında olduğunu da hatırlatarak, şu bilgileri verdi: “Etiyopya olarak açık bir politikamız var. Hükümet her zaman yatırımcıların yanında olacak. Yatırımcıları hiçbir zaman yalnız bırakmıyoruz. Alt yapı yatırımları bizler için öncelikli. En ucuz elektrik fiyatı bizde. Yol ve demiryolu alanlarında yatırımlar var.” Sanayi bölgeleri oluşturma konusunda çabaları olduğunu belirten yetkililer, “10 yıl içinde 9 yeni sanayi bölgesi kurmak istiyoruz. Tarımla sanayiyi de entegre etmeyi amaçlıyoruz. Bunun için de alanlar oluşturulacak” dedi.DEMİRYOLU TAMAMLANINCA MALİYETLER YÜZDE 50 DÜŞECEK
Etiyopya-Cibuti arasındaki demir yolunun tamamlanmasını, yatırımcılar için büyük bir haber olarak nitelendiren yetkililer, bu durumun maliyetleri yüzde 50 düşüreceğini ifade etti. Sunum dolayısıyla yetkililere teşekkür eden ÇTSO Heyeti, Türk firması Else Tekstil’e hareket etmek üzere Bakanlıktan ayrıldı.
ELSE TEKSTİL’DEN SICAK KARŞILAMA
ÇTSO heyetinin Etiyopya’daki son durağı, 2009 yılında temeli atılan ve 2010’da faaliyete geçen Türk yatırımı Else Tekstil oldu. ÇTSO heyetini oldukça sıcak karşılayan ELSE Tekstil yetkilileri, tesislerin bölümlerini gezdirerek heyete bölümler hakkında detaylı bilgi verdi. Firma yetkilileri tanıtım sonrasında ÇTSO heyetini yemekli programda ağırlarken, Mustafa Seçkin ELSE Tekstil yetkililerine kendilerini ağırladıkları için teşekkür etti. “Kendilerini bir anda Türkiye’de sandıklarına vurgu yapan Seçkin, “İnanın yorgunluğumuz bir anda gitti. Sizlere böyle bir tesisi kazandırdığınız için ayrıca teşekkür ediyoruz. Bizi çok mutlu ettiniz” dedi. Seçkin ayrıca Else Tekstil yetkililerine gecenin anısına plaket takdim etti.
KENYA'YA GEÇTİLER
ÇTSO heyeti, Etiyopya’nın ardından Kenya’nın başkenti Nairobi’ye geçti ve ikili görüşmeler öncesi Nairobi Ticaret Müşaviri Selman Kurt’la buluştu. İkili görüşmeler için düzenlenen organizasyon öncesinde, Selman Kurt Türkiye’yi tanıtan bir sunum gerçekleştirirken, Kenya Yatırım Ajansı Genel Müdürü Mwalimu Musee tarafından da ülke ve kurumla ilgili bir tanıtım yapıldı. Sunum sonrası bir konuşma yapan Muharrem Yamaç, amaçlarının iki ülke arasında bir ticari köprü kurmak olduğunu belirterek, “Sonrasında ilişkilerimizi güçlendirmek ve üretime geçmek istiyoruz. Ticareti nasıl geliştirebiliriz, bunu konuşalım” dedi. Konuşmaların ardından, yaklaşık 50 firmanın katıldığı organizasyonda ÇTSO heyeti ile yabancı firmalar arasında ikili görüşmeler gerçekleştirildi.

BÜYÜKELÇİ EKE'Yİ ZİYARET ETTİLER
ÇTSO heyeti aynı gün içinde Türkiye Cumhuriyeti Nairobi Büyükelçisi Deniz Eke’yi de ziyaret etti. Heyette yer alanlar kendilerini tanıtırken, Mustafa Seçkin programları hakkında Eke’ye kısaca bilgi verdi. Ziyaretlerinden ötürü heyete teşekkür eden Deniz Eke, “Umuyorum ki temaslarınız faydalı geçmiştir. Kenya’da yatırım yapmak mümkün. Burada batılı şirketlerin de merkezleri var. Tüketici bilinci konusunda Kenya’yı tipik Afrika ülkeleri ile bir tutmamak gerek. Burada gelişen bir tüketici bilinci mevcut. Sizler gibi iş adamlarının gelişi, potansiyelin gelişimine yardımcı olacaktır” şeklinde konuştu.
Ziyarette konuşan Ticaret Müşaviri Selman Kurt, pazara girişte planlamanın çok önemli olduğuna dikkat çekerken, tek seferlik ziyaretlerin ya da elektronik ortamdaki görüşmelerin istenilen düzeyde fayda sağlamayacağını ifade etti. Kurt ayrıca, banka ve hukuk sisteminin yatırımcılar için bir avantaj teşkil ettiğini de kaydederken, e-ticaret konusu üzerinde durulabileceğini de dile getirdi. ÇTSO heyeti, karşılıklı fikir alışverişinin ardından Büyükelçilik ziyaretini tamamlarken, Selman Kurt ve Deniz Eke’ye plaket takdim edildi.
Arıdnadn heyet, Kenya’daki son temaslarını Kenya Üreticiler Derneği’nde (KAM) gerçekleştirdi. KAM’la ilgili sunumun gerçekleştirildiği toplantı esnasında, KAM yetkilileri, yatırım ve üretim konularında merak edilenlerle ilgili sorulara her zaman yanıt verebileceklerini ifade ederken, çalışan yabancılara vize, ticaret alanında eğitim, pazarlama konusunda yönlendirme, üretim akademileri, Birleşmiş Milletler’in etik kurallarını kurum üyelerine aktardıklarını belirtti. İkili görüşmelerin de gerçekleştirildiği ziyaret sonunda, Mustafa Seçkin tarafından KAM Ceo’su Phyllıs Wakıaga’ya plaket takdim edildi. 6 gün süren iş gezisinin ardından heyet Türkiye'ye döndü.