Gözden kaçırmayın

DSİ’nin sporcuları Avrupa Şampiyonası’na hazır!DSİ’nin sporcuları Avrupa Şampiyonası’na hazır!

Usulsüz fatura kesilmesi nedeniyle oluşan vergi kayıplarını önlemek için akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgisinin yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik iletilmesini sağlayacak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) 1 Ocak’tan itibaren devreye giriyor.

TAŞITIN PLAKASINA FİŞ DÜZENLENMESİ ÖNLENECEK

Bu s​​​​istemle, akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakaları elle yazılmadan, sistem kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara otomatik yansıyacak ve yakıt alan taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi önlenecek. Ulusal Taşıt Tanıma Sistesi (UTTS) 1 Ocak’tan itibaren 8 milyon araca sahip 2.5 milyon vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişiler için zorunlu hale gelerek, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan yıllık yaklaşık 15 milyar TL’yi aşkın vergi kaybının önüne geçecek. Özellikle akaryakıt giderlerini belgeleyip vergiden indirim konusu yapan vergi mükellefleri için uygulamaya alınan UTTS, yakın zamanda yapılan kapsam genişletilmesiyle 1 Temmuz itibarıyla satılacak sıfır araçlar için de zorunlu olacak.

UTTS’NİN AMACI NEDİR?

UTTS hakkında bilgi veren yetkililer, “UTTS akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımının önüne geçerek vergi kaybını engellemek ve akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlamak. Akaryakıt istasyonlarında kurulu mevcut sistemde, akaryakıt satışı esnasında aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından elle giriliyor. Plaka bilgisinin sisteme elle giriliyor olması akaryakıt alımı yapan taşıta ait olmayan bir plakanın sisteme işlenerek usulsüz fatura oluşturulmasına imkân veriyor. Mevcut sistemdeki bu boşluğu kullanan bazı mükellefler oluşturulan usulsüz faturaları gider olarak göstererek vergiden düşüyor. UTTS akaryakıt istasyonlarında yakıt satışı esnasında plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek plakaların sisteme otomatik olarak aktarılmasını sağlayacak ve usulsüz fatura oluşturulmasının önüne geçecek” dedi.

UTTS SİSTEMİNİ KİMLER KURUYOR?

Yetkililer, “Taşıtlara ‘Taşıt Tanıma Birimi’ (TTB) takılması işi Darphane tarafından yetkilendirilmiş 93 adet taşıt montaj firmaları tarafından 694 noktada yapılıyor. Akaryakıt istasyonlarında UTTS donanımlarının kurulum ve montaj işleri ise yine Darphane tarafından yetkilendirilen istasyon montaj firmaları tarafından yürütülüyor. Yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazların (YN Pompa ÖKC) UTTS entegrasyonuna ilişkin çalışmalar ise Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yetkilendirilmiş YN Pompa ÖKC üreticisi firmalar tarafından yürütülüyor” ifadelerini kullandı.

UTTS KİMLER İÇİN ZORUNLU OLACAK?

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara (vergi mükellefleri) en geç 31 Aralık tarihine kadar taşıtın plaka bilgisinin kayıtlı olduğu dijital bir etiket olan Taşıt Tanıma Birimi (TTB), akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin ise yine aynı tarihe kadar en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatlarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) takacağını dile getiren yetkililer, “1 Temmuz 2025’ten itibaren ise trafiğe kaydolacak sıfır kilometre taşıtlara kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde TTB takılması, akaryakıt dağıtım şirketlerinin taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlara ise 30 Haziran 2025’e kadar TTB taktırması zorunluluğu getirildi” diye konuştu.

 

 

UTTS NASIL İŞLEYECEK?

Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihazın, yakıt dolum işlemi sırasında depo girişindeki Taşıt Tanıma Birimi’nden (TTB) taşıtın plaka bilgisini kablosuz olarak okuyarak Tabanca İletişim Modülü (TİM) aracılığıyla ödeme kaydedicinin cihaza ileteceğini ifade eden yetkililer, “UTTS dahilinde tüm veri aktarımı uçtan uca şifreli ve otomatik olarak gerçekleşecek ve plaka bilgisinin elle girişi engellenmiş olacak” dedi.

MEVCUT TAŞIT TANIMA SİSTEMİ (TTS) HİZMETLERİNİ UTTS ÜZERİNDE SUNMAK MÜMKÜN MÜ?

UTTS yükümlüsü olan 8 milyon taşıtın yaklaşık 2,5 milyonunun halihazırda akaryakıt dağıtım şirketleri tarafından sunulan TTS hizmetlerini aldığını dile getiren yetkililer, “Akaryakıt dağıtım şirketleri kendi TTS programlarını UTTS altyapısı ile bütünleşik bir şekilde, hiçbir aksama olmadan sunmaya devam edebilecekler. Bu programlarda yer alan 2,5 milyon taşıtın TTS üyelikleri ve aldıkları hizmetler de kesintisiz olarak devam edecek. UTTS’nin akaryakıt şirketlerinin sunduğu ticari TTS programlarını kısıtlaması söz konusu değil; aksine, ticari TTS programlarından hizmet alan taşıt sayısını artırması bekleniyor. Mevcut uygulamada taşıtlar hangi akaryakıt dağıtım şirketinin TTS programına kayıtlı ise o şirketin akaryakıt istasyonlarında TTS hizmeti alabiliyordu. UTTS kapsamında ise taşıt sahiplerinin taktıracakları Taşıt Tanıma Birimi (TTB) cihazı ile birden fazla akaryakıt dağıtım şirketinin TTS programına abone olup, farklı akaryakıt istasyonlarından TTS hizmeti almaları mümkün olacak. Böylece, taşıt sahipleri birden fazla müşteri sadakat programına dahil olup, akaryakıt alımlarından elde edecekleri faydayı artırabilecekler. Taşıt sahiplerinin TTS aboneliği bulunan firmaların istasyonlarından yaptıkları yakıt alımları o üyelikteki limitinden düşecek” ifadelerini kullandı.

VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANMAK İÇİN UTTS FİŞİ Mİ GEREKLİ?

31 Aralık 2024 tarihinden sonra akaryakıt harcamaları için UTTS’den düzenlenmeyen belgelerin, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacağını ve UTTS kapsamındaki vergi mükellefleri tarafından vergi indirimine konu edilemeyeceğini de söyleyen yetkililer, “Başka bir deyişle, UTTS yükümlüsü taşıtların akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indiriminden faydalanmak için akaryakıt satış fişlerinin UTTS’de düzenlenmiş olması şartı getirildi” dedi.

UTTS SİSTEMİNİN MALİYETİ NEDİR?

Araç başına maliyet hakkında bilgi veren yetkililer, “2024 yılı için geçerli olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) birim fiyatları belirlendi. Buna göre araç başına Taşıt Tanıma Birimi (TTB) fiyatı 1100 TL+KDV, taşıt sahiplerinin yetkili firmalara yaptıracakları montaj hizmet bedeli ise 710 TL+KDV oluyor” dedi.  İstasyon başına maliyet hakkında bilgi veren yetkililer, “Her istasyonda en az 1 pompa ünitesinde 1 set bulunmak zorunda. Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) (2 adet; 1 benzin, 1 motorin): 16 bin TL + KDV Tabanca İletişim Modülü (TİM) (1 adet): 60 bin TL + KDV 2 adet TTO x 16 bin TL + 1 adet TİM x 60 bin TL: 92 bin TL + KDV/ Set  Toplam 12 bin 500 istasyonda ortalama 1 veya 2 pompa ünitesinde UTTS donanımları bulunması öngörülüyor. Akaryakıt istasyonları, istasyon ve taşıt montaj firmaları ayrıca UTTS yıllık hizmet bedeli ödeyecek. Bu bedel iletişim, yazılım geliştirme, veri merkezi, teknik servis ve diğer hizmetlerin karşılanması için alınacak. İstasyon başına UTTS yıllık hizmet bedeli ise 50 bin TL+KDV” dedi.

ARTIK, POMPACI, ELLE, PLAKA GİREMEYECEK

UTTS’nin mevcut Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) programlarından farkına değinen yetkililer, “UTTS dijital altyapıya sahip bir veri platformu olup mevcut TTS’lerden tamamen farklı amaç ve kapsamda kuruluyor. Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait TTS’ler ise müşteri sadakat programları yürütmek amacıyla kuruldu. Bu amaca yönelik olarak, söz konusu programlar kapsamında genellikle kurumsal sektör taşıtlarına ve araç filolarına yönelik akaryakıt indirimi ve vadeli ödeme avantajları sunuyorlar. Akaryakıt dağıtım şirketleri müşteri sadakat programlarını kendi müşteri veri tabanları ve otomasyon sistemleri üzerinden elde ettikleri veriler ile işlerken, UTTS’nin amacı ise TTS’lerden tamamen farklı olarak, akaryakıt satışlarında plaka bilgisinin elle girilmesini engelleyip ödeme kaydedici cihaza otomatik olarak aktararak vergi kaybı oluşmasını önlemek. UTTS kapsamında akaryakıt satışının taşıt plaka bilgisi ile eşleşmesi sağlanacak olup ödeme sistemleri, fiyat indirimi programları, filo yönetimi vb. faaliyetler yürütülmeyecek. UTTS gerek amacı gerekse işlevleri itibarı ile TTS’lerden farklı bir sistem olup, kendi dijital altyapısı ve veri merkezi ile TTS’lerden bağımsız olarak faaliyet gösterecek” şeklinde konuştu.

Haber / Faik Onur KAYA